Jestem po lekturze „Prawa autorskiego” z komentarzami Zbigniewa Ćwiąkalskiego w zakresie plagiatu i „ Prawa autorskiego i praw pokrewnych – zarys wykładu” pod redakcją Marii Poźniak – Niedzielskiej.
Z lektury tej wynika taki oto stan rzeczy:
Plagiat jest przestępstwem. Także wszystkie działania organizacyjno – pomocnicze, nawet jeśli wynikają z lekkomyślności lub niedbalstwa (art 116.4) Obojętne jest czy rozpowszechnianie plagiatu ma charakter odpłatny czy nieodpłatny – nie ma to wpływu na byt przestępstwa (art.116.4). Ponadto – definicja rozpowszechniania odnosi się także do publicznego wystąpienia , może nim być na przykład konferencja prasowa relacjonowana przez media. Dodatkowo – art.118 ustawy stanowi odpowiednik przestępstw paserstwa określonych w art. 291 i 292 k.k. A art. 16k.k. Odnosi się do organizowania i pomocnictwa w działalności przestępnej.
Co do projektu bączka:
Najistotniejszym elementem tego produktu, tym, co go wyróżnia od innych drewnianych bączków i stanowi innowacyjną kreację autorską jest to, że jest to bączek- laleczka, tancerka w rozkloszowanej spódnicy, w stylizowanym stroju ludowym, pomalowana ręcznie. W tym zakresie projekt pani Wilczyńskiej ma znamiona stuprocentowego naśladownictwa. Różnice występują w wymiarach, nieznacznych przekształceniach i sposobie pokolorowania laleczki. Nie mają one wpływu na istotne elementy idei i treści projektu Marii Veltuzen, mojej mamy, rewitalizowanego i rozpowszechnianego przeze mnie i męża na początku lat osiemdziesiątych – laleczka cały czas pozostaje ludową tancerką – bączkiem, a jej kształt, gdyby go sprowadzić do porównywalnego wymiaru - byłby niemal identyczny.
W prawdzie pani Monika Wilczyńska utrzymuje, że jest to jej niezależny projekt – takie słowa przytoczyła prasa – ale koń jaki jest każdy widzi. To znaczy - dopiero zobaczy, a odbędzie się to na forum Europarlamentu, gdy obdarowani posłowie będą beznadziejnie próbowali zakręcić przeskalowanym bączkiem – ma ona 9,5 cm wzrostu , średnica spódnicy 9cm i najważniejsze - waży ona około 125 – 150g.
Pokonać bezwład takiej masy standardowym sposobem kręcenie bączka – bardzo trudne. Bez szczerego zapału do kręcenia – niemożliwe.
Stawiam zatem retoryczne pytania:
- Jak to się stało, że kreatywna liderka młodego polskiego designu tworząc laleczkę, która wirując miała rozbawić użytkowników, wyprodukowała bączka, który się nie kręci? Przecież gdyby przeszła autentyczną drogę „od pomysłu do przemysłu’’ musiałaby wychwycić, gdzie leży błąd - i go wyeliminować. Co się więc stało?
Stawiam hipotezę: Nie było drogi jaką przechodzi projektant pracujący nad wzorem, usuwający wady i udoskonalający projekt. Nie było pracy tworzenia. Gdyby była – bączek musiałby się kręcić.
2.Jak to się stało, ze menadżer designu, pani Elżbieta Skrzypek wybrała do katalogu proponowanych gadżetów afunkcjonalny przedmiot, bączka, który się nie kręci? Rzecz, która miała bawić metaforyczną dynamiką wirowania, młodości, być chlubą i dumą gadżetu polskiej prezydencji – stała się swoim zaprzeczeniem.
Stawiam hipotezę: pani menadżer designu nie miała w rękach bączka w tej postaci, w jakiej jest on obecnie. Nie mogłaby przecież rekomendować dla tak prestiżowego użytku bączka, który się nie kręci.
- Jak to się stało, że osoby odpowiedzialne w MSZ za wizerunek polskiej prezydencji na poziomie gadżetu aprobowały i nagrodziły sowitą kasą ten absurd?
Na mocy art.755 – 757 k.p.c mam podstawy do wniosku o zabezpieczenie roszczeń – zakaz rozpowszechniania przedmiotu przestępczego. Wniosek taki winien być, z mocy ustawy rozpoznawany bezzwłocznie. Nie później niż w terminie tygodnia. Nie uczyniłam tego kierując się poczuciem patriotycznej troski, chociaż w tym wypadku nie wiem co stwarza większą konsternację – brak zapowiadanej laleczki czy pokraczna obecność niekręcącego się bączka. Moje stanowisko zostało zlekceważone lub co najwyżej potraktowane gestem umywania rąk. No cóż…
Maria Veltuzen
